مقدمه و هدف: غده بزاقی زیر فکی ترشح خود را توسط مجرای غده زیر فکی در کف دهان در طرفین افسار زبان در ناحیه پاپیلای زیر زبان وارد دهان می کند. ترشح غده بزاقی زیر زبانی اکثرا توسط 8 تا20  مجرای ریز جدا از هم، در کف دهان وارد می شود. گاهی از موارد غده بزاقی زیر زبانی از نظر ترشح بزاق به دو قسمت جلوی و عقبی تقسیم می شود که قسمت عقبی غده توسط مجاری ریز در کف دهان بزاق ترشح می کنند و در قسمت جلوی غده چند مجرا با هم یکی شده و مجرای نسبتا درشتی به وجود می آورند به نام مجرای زیر زبانی بزرگ که در ناحیه پاپیلای زیر زبانی مستقیما و یا به همراه مجرای غده زیر فکی وارد دهان می شود. گزارش حاضر موردی است نادر که در آن قسمت جلوی غده بزاقی زیر زبانی توسط چندین مجرا وارد دهان می شود و قسمت عقبی غده زیر زبانی، دارای یک مجرای درشت می باشد که در یک سوم پشتی مجرای غده بزاقی زیر فکی، وارد این مجرا می گردد. روش کار: تشریح حفره زیرگیجگاهی و ناحیه زیر زبانی و زیر فکی از جسد و بررسی غدد و عناصر تشریحی این ناحیه و غدد زیر زبانی و زیر فکی و مجاوری آن ها در ارتباط با موارد نادر بحث و نتیجه گیری: ارتباط مجاری غدد زیر زبانی و زیر فکی در قسمت تقریبا عقب کف دهان و مجاورت های آن ها با عصب زبان از این نظر حایز اهمیت است که در جراحی کف دهان و جراحی غدد بزاقی و مجاری آن ها و رادیوگرافی غدد بزاقی (سیالوگرافی) و همچنین معالجه عفونت های غدد بزاقی ذکر شده مورد توجه قرار می گیرد. با توجه به کلیه جوانب به نظر می رسد مشاهده و دقت این موارد، مفید باشد زیرا نکات جدیدی را به پزشکان و آناتومیست ها و تمامی دانش پژوهان علم پزشکی ارایه می نماید.

مقدمه: کیست های درموئید زیرزبانی نادر هستند و درصد کمی از کیست های درموئید بدن را شامل می شوند. این کیست ها معمولا به شکل توده بدون درد و با رشد آهسته ای در زیر زبان یا گردن و در خط وسط تظاهر می کنند و می توانند مشکلات بلع، تکلم یا تنفس ایجاد کنند. این ضایعات با سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI تشخیص داده می شوند. درمان انتخابی آن ها جراحی است که ممکن است از راه داخل یا خارج دهانی انجام شود. در ذیل گزارش موردی از کیست درموئید در یک خانم 17 ساله آمده است که با شکایت توده بزرگ زیر زبانی، برجستگی ناحیه ساب منتال و ضایعات عروقی در قسمت تحتانی صورت مراجعه کرده است.

زمینه: مطالعات قبلی نشان داده است که مصرف مورفین در طی بارداری می تواند موجب تاخیر در نمو جنین و ایجاد نقایص جنینی گردد. این پژوهش به بررسی اثر مصرف مورفین توسط مادر باردار و اثر آن بر تکوین مجرای اپاندیم و طناب نخایی در جنین موش نژاد ویستار پرداخته است.مواد و روش ها: در این تحقیق از موش ها با محدوده وزنی 200-170 گرم استفاده شد. گروه های آزمایش پس از بارداری، مورفین را با دوز میلی گرم در میلی لیتر /05 در آب آشامیدنی دریافت نمودند. گروه کنترل آب آشامیدنی دریافت می کردند. در روز 17 بارداری موش های باردار با کلروفرم کشته شده و جنین ها به همراه رحم طی عمل جراحی از بدن حیوان خارج و به منظور فیکس شدن به مدت چهار هفته در محلول فرم آلدئید 10 درصد قرار گرفتند. سپس جنین های فیکس شده مراحل پردازش بافتی را طی و پس از برش گیری (از ناحیه گردن) و رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین از نظر تکوین مجرای اپاندیم و طناب نخایی به وسیله میکروسکوپی نوری و نرم افزار موتیک وSPSS  مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: کاهش شدید مساحت مجرای اپاندیم و افزایش سطح ماده سفید طناب نخایی در گروه آزمایش مشاهده شد همچنین افزایش سطح لایه خاکستری و تعداد سلول های ماده خاکستری طناب نخاع در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل قابل ملاحظه شد (P<0.05).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که مصرف مورفین در دوران بارداری باعث نقص تکوین مجرای اپاندیم و طناب نخایی در جنین می گردد. این آسیب ممکن است منشا نقص عملکرد و تکوین دستگاه عصبی مرکزی در نوزادانی باشد که از مادران معتاد به دنیا آمده اند.

مقدمه: لنفانژیوما، نوعی تومور هامارتوماتوز خوش خیم در شبکه ی لنفاوی است که به عنوان مالفورماسیون عروقی- تکاملی در نظر گرفته می شود و میتواند تلفیقی با همانژیوما باشد. آغاز لنفانژیوما یا در زمان تولد یا حداکثر تا 2 سالگی بوده و به ندرت در زمان بزرگسالی می باشد. لنفانژیوماها در ناحیه سر و گردن شیوع قابل توجهی دارد، اما درگیری در حفره دهان نادر میباشد. در دهان، مکان شایع درگیری، زبان می باشد که ممکن است به صورت منفرد یا یک تورم منتشر دیده شود. از نظر بالینی، لنفانژیوما به صورت ضایعات برجسته بافت نرم بدون درد با رشد آهسته می باشد. درمان لنفانژیوما وابسته به نوع آن، سایز و درگیری ساختارهای آناتومیک بافت های اطراف می باشد. عود نیز به علت ماهیت ارتشاحی شایع می باشد. گزارش مورد: این مطالعه به گزارش یک مورد رخداد همزمان لنفانژیومای بزرگ زبانی به صورت یکطرفه و زبان جغرافیایی در یک آقای 21 ساله در حفره ی دهان میپردازد. نتیجه گیری: لنفانژیوماها، مالفورماسیون های خوش خیم لنفاتیک هستند و با تحریکات در ناحیه دهان می توانند مشکلاتی برای بیمار ایجاد کنند. لذا پزشکان و دندانپزشکان برای تشخیص زودهنگام و به دنبال آن ارجاع و درمان مناسب برای این بیماران، آگاهی داشته باشند.

انسداد مجرای اشکی مادرزادی (CNLDO) در شیرخواران شایع بوده و تقریبا 6 درصد از آن ها را مبتلا می کند. کودکان مبتلا، اغلب ترشحات موکوییدی و اشک ریزش دارند. پنجاه درصد از موارد CNLDO خود به خود تا شش ماهگی و تقریبا نود درصد از موارد تا یک سالگی رفع می شوند.CNLDO در حدود یک سوم موارد دوطرفه می باشد. در درگیری یک طرفه، هر دو چشم به یک نسبت مبتلا می شوند. میزان ابتلا دختر و پسر برابر است. به طور شایع، جذب ناکامل غشاهای مجرای نازولاکریمال، عامل انسداد می باشد . هر نوع انسداد دیستال کیسه اشکی، موجب ایجاد ترشح و انسداد پروگزیمال آن، فقط باعث اشک ریزش می شود. به طور ناشایع CNLDO به سمت داکریوسیستیت یا حتی سلولیت پیش رفت می کند. CNLDO در سندرم داون شایع تر، 220 درصد است و در وضعیت های درگیری اسکلت میانی صورت مانند سندرم کروزون، سندرم آپرت، سندرم براکیواوکولوفاسیال، سندرم بلیزارد جانسون و سندرم تریچرکولینز شیوع بیش تری دارد.

انسداد مادرزادی مجرای اشکی یک اختلال شایع است که منجر به اشک ریزش و ترشحات موکویید از چشم می گردد. انسداد مادرزادی مجرای اشکی در 20 درصد از کودکان با سن کم تر از یک سال رخ می دهد و بیش تر این موارد بهبود می یابند. اما گاهی اوقات انسداد پایدار می ماند. بهبودی خودبخودی در سال اول با میزان بالایی روی می دهد. از درمان های آن می توان به روش های حمایتی، پروبینگ و شستشو، شکستن توربینه تحتانی، تکرار پروبینگ، انتوباسیون، داکریوسیستوپلاستی با بالون و اندوسکوپیک یا داکریوسیستورینوستومی خارجی (اکسترنال) اشاره کرد. هدف این مقاله، مروری بر مطالعاتی است که در مورد درمان انسداد مادرزادی مجرای نازولاکریمال صورت گرفته است.

انسداد اولیه یا ایدیوپاتیک مجرای نازولاکریمال یک سندرم با علت نامعلوم بوده و شایعترین علت انسداد این مجرا در بالغین می باشد. گفته می شود که التهاب به علت نامعلوم سبب فیبروز در مجرا و نهایتا انسداد آن می شود (1). این انسداد نه تنها سبب اشک ریزش از چشم بلکه عوارضی چون اختلال دید، ترشحات چرکی و مشکلات پوستی در گوشه داخلی چشم نیز می گردد (2،1). از روشهای جراحی داکریوسیستورینوستومی، داکرپوسیستوپلاستی با استفاده از بالون، کارگزاری لوله سیلیکون یا پلی یورتان در مجرای اشکی و پروبینگ جهت درمان این بیماری استفاده می شود (7،6،5،4،3) بجز پروبینگ اکثر روشهای ذکر شده نیازمند بیهوشی عمومی و وسایل تجهیزات خاص می باشند. پروبینگ علاوه بر اینکه نیاز به امکانات خاصی ندارد، دارای فوایدی چون انجام راحت و سریع، بی خطر بودن، قابلیت انجام با بی حسی موضعی، مقرون به صرفه بودن، عدم احتیاج به بستری کردن بیمار و نداشتن تاثیر بر روی نتایج جراحی های بعدی نیز می باشد (7،1). البته نتایج حاصل از پروبینگ مانند عمل، به علت ترومایی که ایجاد می کند، می تواند با تحریک و فعال سازی فیبروبلاستها سبب انسداد مجدد مجرای اشکی بشود. لذا استفاده همزمان از میتومایسین می تواند مانعی برای بروز این مساله باشد. جهت بررسی تاثیر پروبینگ همراه با شستشوی مجرای اشکی با میتومایسین بر روی انسداد مجرای اشکی بالغین مطالعه ای (Interventional case series) بر روی 19 چشم از 14 بیمار (10 نفر مرد و 4 نفر زن) با میانگین سنی 17.4±42.1 سال انجام گردید. در صورت وجود هر کدام از شرایط زیر بیماران وارد مطالعه نشدند: آبریزش از تولد (انسداد مادرزادی مجرای اشکی)، آبریزش ناشی از کانالیکولیت هرپس، موکوسل کیسه اشکی، ترومای قبلی، انجام اعمال جراحی قبلی بر روی مجرای اشکی، بیماریهای داخل بینی، نئوپلاسم کیسه اشکی، اشک ریزی رفلکسی، قرارگیری غیرطبیعی پانکتوم، اکتروپیون، داشتن علایم خفیف (آبریزش در محیط سرد)، مالفورماسیون های مجرای اشکی یا کانال استخوانی، آبریزش ناشی از غیرطبیعی قرار گرفتن پلکها.